USG jamy brzusznej

USG jamy brzusznej umożliwia ocenę większości narządów wewnętrznych zlokalizowanych w obrębie brzucha: wątroby, nerek, trzustki, śledziony, aorty, węzłów chłonnych, pęcherza moczowego, narządów rodnych/prostaty. Badanie wykonuje się najczęściej w pozycji leżącej na plecach. Czasem dla lepszej wizualizacji organów wewnętrznych niezbędne jest obrócenie pacjenta na bok.

Dla optymalnego obrazowania ultrasonograficznego niezbędny jest pełny kontakt głowicy USG ze skórą pacjenta. W tym celu skóra jamy brzusznej pokrywana jest specjalnym żelem, który jest bezbarwny, obojętny dla skóry i łatwo zmywalny. Lekarz przesuwając głowicą po skórze brzucha uzyskuje obraz badanego narządu widoczny na ekranie aparatu USG. Badanie trwa ok. 20 minut.

Kiedy warto wykonać badanie USG jamy brzusznej?

Najczęstszym wskazaniem do badania USG jamy brzusznej są dolegliwości bólowe w obrębie brzucha, gdyż badanie umożliwia wyjaśnienie większości ich przyczyn. USG umożliwia także szczegółową ocenę wszelkich zmian guzowatych w obrębie jamy brzusznej jak i w jej powłokach. Wskazaniami do wykonania USG jamy brzusznej często są także przypadki krwawień z przewodu pokarmowego lub dróg rodnych, biegunki, wymioty, a także urazy. Objawami które wymagają niezwłocznej diagnostyki USG są: niewyjaśniona utrata masy ciała, powiększony obwód brzucha, żółtaczka, zatrzymanie moczu czy stolca. Gwarancją prawidłowo wykonanego badania USG są kompetencje i doświadczenie lekarza badającego. Badania USG wykonują zwykle lekarze specjaliści radiologii i diagnostyki obrazowej lub lekarze posiadający certyfikat umiejętności potwierdzony przez Polskie Towarzystwo Ultrasonograficzne. Dla prawidłowego wykonania badania niezbędne jest odpowiednie przygotowanie pacjenta do badania.

Jak prawidłowo przygotować się do badania USG jamy brzusznej:

• Dzień przed badaniem należy zastosować dietę lekkostrawną, z ograniczeniem surowych jarzyn, owoców i ciemnego pieczywa
• Dzień przed badaniem warto zastosować lek zawierający simetykon (np. Espumisan, Esputicon) dostępny w aptekach bez recepty w dawce 3x dziennie po 2 kapsułki – lek usuwa nadmiar gazów, które gromadzą się w jelitach i utrudniają obrazowanie w USG; u pacjentów z tendencją do zaparć i wzdęć brzucha, a także otyłością brzuszną, lek należy przyjmować przez 3 dni przed badaniem.
• W dniu badania przez co najmniej 6 godzin przed badaniem:
  • Nie należy przyjmować pokarmów ani żuć gumy,
  • Nie należy spożywać płynów, szczególnie kawy i mocnej herbaty, wyjątkiem jest niesłodzona woda niegazowana,
  • Nie należy palić tytoniu.
• 1-2 godz. przed badaniem należy wypić 1 do 4 szklanek niegazowanej wody i nie oddawać moczu – średnio wypełniony pęcherz moczowy umożliwia ocenę jego ścian oraz pozostałych narządów miednicy mniejszej (narządów rodnych u kobiety lub prostaty u mężczyzny); podczas wykonywania USG jamy brzusznej lekarz może poprosić pacjenta o opróżnienie pęcherza w toalecie; w przypadku obrazowania jamy brzusznej bez oceny układu moczowego pęcherz może być pusty.
• Warto dostarczyć poprzednie wyniki badań obrazowych (np. inne badania USG, rezonansu magnetycznego – MRI, tomografii komputerowej -TK) do wglądu dla lekarza wykonującego badanie.